Ngày
25/9/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 85/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ
sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về hoạt động thương mại
điện tử. Bên cạnh nhiều quy định mới về quản lý hoạt động thương mại
điện tử nói chung, Nghị định số 85/2021/NĐ-CP đã bổ sung một số quy định
mới nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khu mua bán hàng
hóa, dịch vụ thông qua thương mại điện tử.
Thứ nhất,
về chủ thể của hoạt động thương mại điện tử. Khoản 6 Điều 1 Nghị định
85/2021/NĐ-CP sửa đổi khoản 5 Điều 24 Nghị định 52/2013/NĐ-CP quy định
như sau:
“Điều 24: Chủ thể của hoạt động thương mại điện tử
5.
Các thương nhân, tổ chức cung cấp hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ logistics
và các dịch vụ hỗ trợ khác cho hoạt động thương mại điện tử".
Như
vậy, thương nhân cung cấp dịch vụ logistics nói chung và vận chuyển
hàng hóa giao dịch qua sàn thương mại điện tử nói riêng chính thức được
công nhận là chủ thể của hoạt động thương mại điện tử. Cùng với đó,
trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ logistics trong quá trình giao
dịch qua sàn thương mại điện tử cũng được đề cập đến tại khoản 14 Điều 1
Nghị định số 85/2021/NĐ-CP.
Thứ hai,
về trách nhiệm cung cấp thông tin về hàng hóa, dịch vụ của người bán.
Theo quy định mới, thông tin về hàng hoá, dịch vụ đối với website thương
mại điện tử bán hàng phải được người bán cung cấp chi tiết, cụ thể:
-
Đối với hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu trên website, người bán phải
cung cấp những thông tin để khách hàng có thể xác định chính xác các đặc
tính của hàng hóa, dịch vụ nhằm tránh sự hiểu nhầm khi quyết định việc
đề nghị giao kết hợp đồng.
-
Thông tin về hàng hóa công bố trên website phải bao gồm các nội dung
bắt buộc thể hiện trên nhãn hàng hóa theo quy định pháp luật về nhãn
hàng hóa, trừ các thông tin có tính chất riêng biệt theo sản phẩm như:
năm, tháng, ngày sản xuất; hạn sử dụng; số lô sản xuất; số khung, số
máy.
-
Người bán hàng hóa, dịch vụ phải đáp ứng điều kiện đầu tư, kinh doanh
thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện phải công bố
số, ngày cấp và nơi cấp Giấy phép, Giấy chứng nhận đủ điều kiện, văn bản
xác nhận, hoặc các hình thức văn bản khác theo quy định pháp luật về
điều kiện kinh doanh của ngành, nghề đó.
Như
vậy, người tiêu dùng khi tiến hành các giao dịch mua sắm hàng hóa, sản
phẩm được giới thiệu trên website thương mại điện tử sẽ được cung cấp
các thông tin chi tiết về hàng hóa, sản phẩm, giúp hạn chế tình trạng
mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ do người
bán đăng tải.
Thứ ba,
về việc xác định trách nhiệm của bên thứ ba trong việc cung cấp thông
tin tới người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử. Điểm c khoản
3 Điều 26 được bổ sung quy định: “Trường hợp thương nhân, tổ chức cung
cấp dịch vụ thương mại điện tử thực hiện dịch vụ cung cấp thông tin về
hàng hóa, dịch vụ của người bán tới người tiêu dùng trên website thương
mại điện tử thì thương nhân, tổ chức đó là bên thứ ba trong việc cung
cấp thông tin theo pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”.
Như
vậy, các quy định về trách nhiệm của bên thứ ba trong Nghị định số
85/2021/NĐ-CP nêu trên là phù hợp với các quy định trong Luật Bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng. Theo đó, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ
thương mại điện tử sẽ phải chịu trách nhiệm của bên thứ ba trong việc
cung cấp thông tin về hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng theo quy
định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Thứ tư,
về quy định liên quan đến thông tin về điều kiện giao dịch chung. Từ
ngày 01/01/2022, chính sách kiểm hàng sẽ được coi là một trong những
điều kiện giao dịch chung bắt buộc mà thương nhân, tổ chức, cá nhân phải
công bố trên website thương mại điện tử. Điều này được kỳ vọng sẽ góp
phần giúp người tiêu dùng hiểu rõ về chính sách kiểm hàng của từng doanh
nghiệp để đưa ra quyết định lựa chọn tiến hành giao dịch. Bên cạnh đó,
với các website có chức năng đặt hàng trực tuyến, người bán phải có cơ
chế để khách hàng đọc và bày tỏ sự đồng ý riêng với các điều kiện giao
dịch chung trước khi gửi đề nghị giao kết hợp đồng. Quy định này sẽ
khiến các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ thương mại điện tử phải
gia cố thêm tính năng để đảm bảo người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp
cận, xem xét và đưa ra quan điểm cá nhân trước khi tiến hành các bước
tiếp theo trong giao dịch mua sắm trực tuyến.
Thứ năm, về trách nhiệm giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng. Khoản 11 Điều 36 được bổ sung thêm quy định sau:
“-
Chỉ định đầu mối tiếp nhận yêu cầu và cung cấp thông tin trực tuyến cho
cơ quan quản lý nhà nước về các đối tượng có dấu hiệu vi phạm pháp
luật; đầu mối này sẽ cung cấp thông tin trong vòng 24 giờ kể từ thời
điểm tiếp nhận yêu cầu để kịp thời phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra,
xử lý vi phạm và giải quyết khiếu nại, tố cáo;
-
Đại diện cho người bán nước ngoài trên sàn giao dịch thương mại điện tử
giải quyết các khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến hàng hóa,
dịch vụ do thương nhân nước ngoài cung cấp và có trách nhiệm thông báo
nghĩa vụ thuế của người bán nước ngoài khi tham gia sàn giao dịch thương
mại điện tử theo quy định của pháp luật Việt Nam;
-
Là đầu mối tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại của người tiêu dùng
trong trường hợp một giao dịch thực hiện trên sàn giao dịch thương mại
điện tử có nhiều hơn 02 bên tham gia".
Như
vậy, quy định mới sẽ ràng buộc trách nhiệm lớn hơn của các sàn thương
mại điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến trong công tác giải quyết
khiếu nại của người tiêu dùng. Hiện nay, các sàn thương mại điện tử đã
và đang phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan trong
trong việc xác minh và giải quyết các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp
luật nói chung và pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nói riêng.
Tuy vậy, với quy định mới này, người tiêu dùng sẽ “an tâm” hơn khi tiến
hành giao dịch các giao dịch trên sàn thương mại điện tử có nhiều hơn 02
bên tham gia hay khi các giao dịch đó là với người bán nước ngoài./.