Tổng quan các cam kết về thuế mà các nước CPTPP dành cho Việt Nam
Các cam kết về cắt
giảm hoặc xóa bỏ thuế nhập khẩu trong CPTPP được chia thành các loại
chính: (i) Xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay (EIF): Thuế nhập khẩu được xóa bỏ ngay
khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực đối với một nước CPTPP. (ii) Xóa bỏ thuế nhập
khẩu theo lộ trình: Thuế nhập khẩu sẽ được đưa về 0% sau một khoảng thời gian
nhất định (lộ trình).
Trong CPTPP, phần lớn là
lộ trình 3-7 năm, tuy nhiên có nhiều trường hợp lộ trình là 10 hoặc 15 năm. Cá
biệt có những trường hợp lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu lên đến trên 20 năm.
Hạn ngạch thuế quan
(TRQ): Đối với trường hợp
này, thuế nhập khẩu chỉ giảm hoặc xóa bỏ với một số lượng, khối lượng hàng hóa
nhất định (gọi là giảm thuế, xóa bỏ thuế trong hạn ngạch). Với số lượng nhập
khẩu vượt quá mức hạn ngạch trong biểu cam kết, mức thuế nhập khẩu áp dụng sẽ
cao hơn, hoặc không được hưởng ưu đãi.
Cam kết tổng thể của
từng nước Các nước CPTPP cam kết xóa bỏ hoàn toàn 97%-100% dòng thuế nhập khẩu
cho Việt Nam, tùy theo cam kết của từng nước. Gần 100% hàng hóa xuất khẩu của
Việt Nam (tính theo kim ngạch xuất khẩu năm 2014) sang Nhật Bản, Ca-na-đa, Mê-hi-cô,
Pê-ru và các nước CPTPP khác sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu hoàn toàn ngay khi
Hiệp định có hiệu lực hoặc theo lộ trình. Cụ thể cam kết mở cửa thị trường hàng
hóa tổng thể của từng nước dành cho Việt Nam như sau:
Ca-na-đa cam kết xoá bỏ
thuế nhập khẩu cho 95% số dòng thuế và 78% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam
sang Ca-na-đa ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Trong đó, 100% kim ngạch xuất khẩu thủy sản và 100% kim ngạch
xuất khẩu gỗ nguyên liệu được xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực.
Ca-na-đa áp dụng hạn
ngạch thuế quan cho tất cả các nước đối với một số mặt hàng bao gồm sữa và các
sản phẩm từ sữa, trứng gà, và gà.
Nhật Bản cam kết cải
thiện đáng kể so với Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam
Nhật Bản (VJEPA), cụ
thể, 86% dòng thuế sẽ được xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực và
gần 90% số dòng thuế sau 5 năm. Trong CPTPP, Nhật Bản cải thiện hơn so với
VJEPA đối với 38% số dòng thuế mặt hàng nông sản, trong đó xóa bỏ thuế ngay đối
với 78% kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Nhật Bản.
Ngoài ra, Nhật Bản đồng
ý cải thiện hơn 64% số dòng thuế mặt hàng thủy sản, trong đó xóa bỏ thuế ngay
đối với gần 91% kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Thêm vào đó, Nhật
Bản cũng cải thiện khoảng 17% số dòng thuế mặt hàng gỗ, trong đó xóa bỏ thuế
ngay đối với gần 97% kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ vào Nhật Bản, đồng thời
xóa bỏ thuế nhập khẩu giầy da, túi da vào năm thứ 16 kể từ khi Hiệp định có
hiệu lực.
Trong Hiệp định CPTPP,
Nhật Bản cam kết hạn ngạch thuế quan với các sản phẩm bột mỳ, lúa mạch, chế
phẩm từ bột mỳ, lúa mạch, các loại mỳ, một số sản phẩm sữa, chế phẩm có chứa ca
cao, mỡ, dầu ăn… Ngoài ra, Nhật Bản áp dụng hạn ngạch thuế quan đối với một số
mặt hàng riêng cho từng nước bao gồm Úc, Niu Di-lân, Ca-na-đa.
Pê-ru cam kết xóa bỏ
80,7% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 62,1% kim ngạch nhập khẩu từ Việt
Nam (vào năm thứ 17 sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,4% số dòng thuế). Pê-ru
không áp dụng hạn ngạch thuế quan.
Mê-hi-cô cam kết xóa bỏ
77,2% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 36,5% kim ngạch nhập khẩu từ Việt
Nam (vào năm thứ 10 sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 98% số dòng thuế). Mê-hi-cô áp
dụng hạn ngạch thuế quan cho từng nước đối với một số sản phẩm sữa và chế phẩm
từ sữa, dầu cọ… Ngoài ra, theo thỏa thuận giữa Việt Nam và Mê-hi-cô, Mê-hi-cô
sẽ dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với một số mặt hàng dệt may nếu sử
dụng nguyên liệu thuộc Danh mục nguồn cung thiếu hụt được nhập khẩu từ ngoài
khu vực CPTPP mà hai bên đã thống nhất.
Chi-lê cam kết xóa bỏ
95,1% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 60,2% kim ngạch nhập khẩu từ Việt
Nam (vào năm thứ 8 sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,9% số dòng thuế). Chi-lê
không cam kết hạn ngạch thuế quan.
Ốt-xtrây-li-a cam kết cắt
giảm 93% số dòng thuế, tương đương 95,8% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang
thị trường này ngay khi thực hiện Hiệp định (tối đa vào năm thứ 4, các sản phẩm còn lại sẽ được xóa bỏ).
Ốt-xtrây-li-a không cam kết hạn ngạch thuế quan.
Niu-di-lân cam kết xóa
bỏ 94,6% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 69% kim ngạch xuất khẩu của
Việt Nam sang thị trường này (vào năm thứ 7 các dòng thuế còn lại sẽ dần được
xóa bỏ hoàn toàn). Niu Di-lân không cam kết hạn ngạch thuế quan.
Xinh-ga-po cam kết xóa
bỏ hoàn toàn thuế quan đối
với tất cả các mặt hàng ngay khi thực hiện Hiệp định. Xinh-ga-po không cam kết
hạn ngạch thuế quan.
Ma-lai-xi-a cam kết xóa
bỏ 84,7% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực (vào năm thứ 11, số dòng thuế cam kết cắt giảm
của Ma-laixi-a lên tới 99,9%). Ma-lay-si-a áp dụng hạn ngạch thuế quan chung
cho tất cả các nước đối với các mặt hàng như trứng gà và trứng vịt, gà, thịt
gà, thịt lợn đông lạnh, một số loại sữa…
Bru-nây cam kết xóa bỏ
92% số dòng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam (tương đương 7.639 dòng) ngay khi Hiệp
định có hiệu lực, (vào năm thứ 7 xóa bỏ tới 99,9%, năm thứ 11 xóa bỏ hoàn toàn
thuế nhập khẩu). Bru-nây không áp dụng hạn ngạch thuế quan.
Nguồn:Cẩm nang tiếp cận thị trường
hàng hóa và Quy tắc xuất xứ trong CPTPP