Thời gian qua, thị trường kinh doanh đa cấp đã liên tục được thanh tra, kiểm tra chặt chẽ, nhiều doanh nghiệp vi phạm đã bị xử phạt nghiêm minh và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Hoạt động của các doanh nghiệp đã cơ bản đi vào ổn định. 

Trao đổi với Tạp chí Công Thương, ông Phạm Văn Cao - Trưởng ban Ban Quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, trong những năm vừa qua, công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp đã được Bộ Công Thương và các Sở Công Thương tăng cường mạnh mẽ. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm được thực hiện thường xuyên. Hầu hết các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành và triển khai quy chế phối hợp trong công tác giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp. Nhiều doanh nghiệp vi phạm đã bị xử phạt nghiêm minh và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.

Hiện nay trên cả nước chỉ có 20 doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Doanh thu của các doanh nghiệp tương đối ổn định, đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước. Hoạt động của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã cơ bản đi vào ổn định, ít xảy ra các vụ việc đa cấp biến tướng gây xôn xao dư luận như giai đoạn trước.

Tuy nhiên, do số lượng người tham gia bán hàng đa cấp rất đông đảo nên vẫn còn những biểu hiện chưa tuân thủ pháp luật trong việc tổ chức các hoạt động hội họp, đào tạo, tập huấn. Bộ Công Thương đã ban hành văn bản yêu cầu các Sở Công Thương tăng cường công tác quản lý tại địa phương và yêu cầu các doanh nghiệp tuân thủ nghiêm túc các quy định về tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo.

Để đảm bảo hành lang pháp lý quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương cũng liên tục tham mưu xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp như Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, Nghị định số 18/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 40/2018/NĐ-CP, Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Thông tư số 12/2023/TT-BCT của Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 10/2018/TT-BCT.

Đối với nhóm doanh nghiệp vi có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia triển khai hoạt động thanh tra, kiểm tra hàng năm và xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm.

Năm 2023, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 05 doanh nghiệp bán hàng đa cấp và 01 cá nhân người tham gia bán hàng đa cấp tổng số tiền phạt là 1.150.000.000 đồng. Các vi phạm được công bố công khai trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Do đó, việc tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp có phải đã có chuyển biến tích cực.

Với việc hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp có phép bị quản lý chặt chẽ, hoạt động kinh doanh biến tướng dựa trên mô hình kinh doanh đa cấp ngày càng diễn biến phức tạp. Do dễ dàng, nhanh chóng thu được khoản lợi bất chính nên có nhiều đối tượng bất chấp quy định pháp luật để trục lợi.

Do đó, công tác đấu tranh phòng chống loại vi phạm này cũng được chú trọng. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thường xuyên thu thập thông tin để tiến hành cảnh báo công khai, ngăn ngừa nguy cơ người dân tham gia vào các mô hình kinh doanh đa cấp bất chính. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng phối hợp với các tổ chức đoàn, hội sinh viên, trường đại học… tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến hướng đến các nhóm đối tượng dễ bị lợi dụng như sinh viên, đoàn viên thanh niên.

Bên cạnh đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng chuyển thông tin, tài liệu cho các cơ quan công an để theo dõi, xử lý theo thẩm quyền (chuyển 5 trường hợp trong năm 2023), đồng thời phối hợp với các cơ quan công an các cấp trong việc xác định mô hình hoạt động đa cấp trong đấu tranh phòng chống tội phạm.

Nguồn: Tạp chí Công Thương